BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI (1914-1918)
1-BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞININ SEBEPLERİ VE SAVAŞIN GELİŞMESİ:
Ondokuzuncu Yüzyıl içinde Avrupa'da sanayileşme hız kazandı.Bunun sonucu olarak gelişen,genişleyen sömürgecilik anlayışı diğer kıtaları da etkisi altına aldı.Devletlerin çıkar çatışmaları,karşılıklı ekonomik reka
bete dönüştü.Siyasi birliklerini tamamlayan Almanya ve İtalya ,19.Yüzyılın sonlarına doğru kuvvetli birer
devlet haline geldiler.Almanya sanayide hızla gelişti.Ham maddeyi karşılamak için sömürgeciliğe önem verdi,dünya pazarlarının bir bölümünü ele geçirdi.Almanya'nın denizticaret filosu önem kazandı.Alman
ya, hem Osmanlı Devleti'nin geniş topraklarında nüfus saibi olmak,hem de İngiltere'nin uzak doğudaki söm
ürgelerine giden yolları kapamak için Osmanlı Devleti ile iyi ilişkiler kurmaya çalışıyordu.Fransa 1871'de Al
manya'ya kaptırdığı alsas-loren'in(Alsace-Loraine)acısını unutamamıştı.Savaşın Avrupa'da başlaması Uzak
doğu'ya olan ilgiyi azalttı.Japonya Almanya'nın sömürgelerine saldıınca o da savaşa girmiş oldu.Savaş de
vam ederken değişik zamanlarda Romanya,Yunanitan,Portekiz,Brezilya,Amerika Birleşik Devletleri de itilaf
(anlaşma)devletlerinin yanında savaşa katıldılar.
1.DÜNYA SAVAŞINA KATILAN DEVLETLER:
Avusturya,Sırbistan:28 Temmuz 1914
Almanya,Rusya:1 Ağustos 1914
İngiltere:5 Ağustos 1914
Karadağ:Sırbistan'la birlikte savaşa girdiği kabul edilir.
Japonya:23 Ağustos 1914
Osmanlı İmparatorluğu:11Kasım 1914
İtalya:24 Mayıs 1915
Bulgaristan:14 Ekim 1915
Romanya:28 Ağustos 1916
Amerika Birleşik Devletleri:6 Nisan 1917
Yunanistan:26 Haziran 1917
Bu devletlerin yanısıra İsviçre,İsveç,Norveç,Danimarka ve İspanya gibi Avrupa Devletleri 1.Dünya Sava
şında tarafsız kaldılar.
OSMANLI DEVLETİ'NİN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞINA GİRMESİ:
Almanya ,Osmanlı devleti'nin kendi yanında savaşa girmesini istiyordu.Nedeni,Osmanlı Devleti;
1-Rusya'yı üstüne çekerek Doğu Avrupa cephelerinin ferahlamasına yardım edecekti.
2-Anlaşma (itilaf)devletlerini İran ve Irak petrollerinden yoksun bırakacaktı.
3-Halifelik nüfuzundan yararlanarak İngiliz sömürgelerindeki müslümanları da etkileyecekti.
OSMANLI DEVLETİNİN SAVAŞTIĞI CEPHELER:
1-Kafkas Cephesi
2-Çanakkale Cephesi
3-Kanal Cephesi
4-Irak Cephesi
5-Suriye-Filistin Cephesi
Osmanlı Devleti müttefiklerine yardım amacıyla Makedonya ve Galiçya cephelerine de asker göndermiştir.Ancak,bu cephelerde de yenilgiler alınmış başarı sağlanamamıştır.
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞININ SONUÇLARI:
1-3 Mart 1918'de Rusya Brest-Litowsk Antlaşması'nı imzalayarak savaştan çekildi.Kafkas Cephesi kapandı.
2-Savaş ittifak devletlerinin yenilgisiyle sonuçlandı.Milyonlarca insan ölmüş ,şehirler yakılıp yıkılmıştır.
3-Devletlerin yönetim şekillerinde köklü değişiklikler meydana geldi.
4-Savaşın getirdiği maddi ve manevi zararlar,devletleri barış ve güvenliği sağlamak,devletler arasında çıkabilecek anlaşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla Milletler Cemiyeti kuruldu.
1.DÜNYA SAVAŞINI BİTİREN BARIŞ ANTLAŞMALARI:
Versay Barış Antlaşması:28 Haziran 1919
Sen Cermen Barış Antlaşması:10 Eylül 1919
Nöyyı Barış Antlaşması:27 Kasım 1919
Triyanon Barış Antlaşması:4 Haziran 1920
Sevr Barış Antlaşması:10 Ağustos 1920
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder