7 Şubat 2009 Cumartesi

Mantarlar
Mantarlar bilindiği gibi çok hücreli ve ökaryotik canlılardır. Eşeyli ve eşeysiz üreyebilirler. Bu iki üremede de haployit evre genellikle sbaskındır. Mantarlarda bitki ve hayvalarda görülen çekirdekli ya da hücreler genel olarakya bulunmaz ya da kısmen olarak bulunur. Mantarlardaki her bölme, genelde birden fazla yani çok çekirdek içerir. Bu nedenle bunlara çok çekirdeklilik daha uygun bir tanımdır. Mantarların hücreleri, dollanmış iplikler şeklinde bulunur, bunlara hif ya da misel denir. Hiler bir araya gelerek miselyumu oluşturur. Bitkilerden farklı olarak çeperleri selüloz değil (İstisnalar vardır), kitindir.

Mantarlar parazit ya da saprofit olarak yaşarlar. Saprofit olarak yaşayan mantarlar, hücre dışı sindirim yaparlar. Yani mataryelin üzerine sindirim enzimi salgılar ve bunu emerler. Bu emme işlemleri mantar kısımları olan rizoyit yada haustorium ile yapılır. Parazit mantarlar ise ya hücre dışı sindirim yapar ya da yaşayan canlının hazır besinlerini bahsettiğimiz kısımları ile absorbe(emmek) ederler.

Mantarlar, insanlar dahil, hayvanların ve bitkilerin üzerinde ya da içlerinde yaşayabilirler. Örnek olarak Pneumocystis carinii'nin neden olduğu zatürredir. Mayaların akrabası olan P. carinii AIDS hastası olanlara yerleşen en yaygın mantarlardır. Bazı mantarlar ise bitkilerda parazit olarak yaşarlar ve bir çok bitkiye zarar verirler. Rastık, mahzum ve yanık gibi hastalıklar, meyva, ekmek, sebze gib organik besinlerin üzerindeki çürümeler, bazı eşyalardaki çürümeler hep mantarların sebep oldukları etkilerdir.

Zararlı mantarlar dışında yararlı mantarlarda yok değildir. Mesela bazı saprofit mantarlar bitkilerin köklerine bağlanarak hifleri ile su ve mineral alınımına yardım ederler. Hatta fosfor gibi önemli bir kimyasalın emiliminde büyük rol alırlar. Bitki kökleri ile mantarlar arasındaki bu birliğe mikorhiza adı verilir. Mesela ekmek hamurunun kabartılması, alkolün eldesi, sütten yoğurt elde edilmesi, antibiyotik elde edilmesi hep mantarlar ile yapılır. Yine korkunç görünsede organik insan veya bitkisel atıkları mantarlar parçalarlar. Bu şekilde organik atık birikimi olmaz.

- CHYTRIDIOMYCOTA ve HYPHOCHYTRIDIOMYCOTA

Bu küçük organizmalar karmaşık bir yapıya sahip olmadıkları için protista grubu içerisinde sınıflandırılır. Birçoğu sucul ve alglerle bitkiler üzerinde parazit veya saprofit olarak yaşarlar. Bazıları ise iç parazit olarak yaşarlar. (Nematotlar, sivrisinek lavraları gibi...)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder